Nội dung bài viết
Hiện nay trong nền kinh tế thì bảo hiểm chính là một trong những ngành dịch vụ đang phát triển vô cùng mạnh mẽ và luôn thể hiện được vai trò quan trọng trong đồi sống cũng như có tác động mạnh mẽ đến những ngành khác. Nhưng cho tới nay thì người ta vẫn chưa thể xác định một cách chính xác về nguồn gốc bắt đầu của bảo hiểm. Tuy nhiên thì mọi người vẫn luôn công nhận một điều đó là những hoạt động sơ khai và mang tính chất của ngành bảo hiểm thì đã xuất hiện từ rất lâu rồi. Sự phát triển của xã hội kèo theo những nhu cầu được bảo hiểm đã trở nên phức tạp và đa dạng hơn rất nhiều về thời gian, quy mô và mức độ. Và những hoạt động này thì cũng dần được quy định chung lại thành những tiêu chuẩn khác nhau một cách hợp pháp, chính thức.
Những gia đoạn phát triển của ngành bảo hiểm
Các nhà nghiên cứu cũng đã chỉ ra được sự phát triển của ngành bảo hiểm trải qua những giai đoạn:
Giai đoạn dự trữ thuần túy
Hoạt động đầu tiên nhằm có thể đáp ứng cũng như là bảo vệ được cuộc sống đó chính là dự trữ. Các bằng chứng của lịch sử đã cho thấy rằng: từ rất xa xưa thì con người cũng đã ý thức được về việc tự bảo vệ để có thể tồn tại, và biểu diện đầu tiên đó chính là việc sự trữ thức ăn kiếm được mỗi người, để phòng tránh những khi đói kém. và khi mà con người ý thức được về các rủi ro đang tiềm ẩn từ cuộc sống và thiên nhiên thì ý thức dự trữ lại càng cao hơn.
Không những thế con người đã nhận thức được rằng việc dự trữ theo cá nhân riêng lẻ thì lại không hiệu quả bằng việc dự trụ theo nhưng tổ chức hay nhóm. Tại Ai Cập vào các năm 2.500 trước công nguyên, thì những người thợ đẽo đã cũng đã biết thiết lập lên quỹ để có thể giúp đỡ cho những nạn nhận ở trong các vụ tai nạn. Cũng trong khoảng thời gian này thì những thương buôn cũng đã lập nên được một quỹ chung để có thể bảo đảm cho những hàng hóa trong quá trình vận chuyển bị mất mát hoặc hư hòng.
Giai đoạn cho vay với lại suất cao
Khi mà xã hội ngày càng phát triển cùng những hoạt động của con người lại càng trở nên đa dạng thì việc chỉ tích trữ thuần túy sẽ không thể nào có thể giải quyết đầy đủ được nhu cầu của con người. Cho nên một phương pháp đã ra đời nhằm giải quyết được vấn đề này đó là thay vì tự tích trữ thì hình thức vay mượn đã xuất hiện. Khi ấy người cho vay sẽ nhận được một khoản lãi suất do chính người đi vay trả. Hình thức này phát triển mạnh mẽ cùng với sự mở rộng của buôn bán, thương mại giữa các vùng và các quốc gia.
Trong khoảng 1.700 năm trước công nguyên tại Athem, Babylon của Hy Lạp hình thức cho vay với lãi xuất cao đã xuất hiện: Và trong trường hợp mà hàng hóa trong quá trình vận chuyển bị mất mát thì người đi vay sẽ không phải hoàn trả lại khoàn tiền đã vay trước đó. Tuy nhiên thì mức lãi suất lại vô cùng hà khắc, có khi lên tới 40%. Chính vì vậy mà những hội tôn giáo và nhà thờ đã can thiếp và bằng những sắc lệnh để có thể chấm dứt được hoạt động cho vay nặng lãi này. Nhưng như cầu về tiền cũng như là sự bảo đảm cho các chuyền hàng vẫn rất lớn, nhất là trong thời giao thương buôn bán đang ngày càng phát triển, cho nên những hình thức lại cũng đã lần lượt ra đời.
Giai đoạn xuất hiện hình thức cổ phần và bảo hiểm
Để có thể giải quyết được những nhu cầu cấp thiết về vốn và nhu cầu giảm thiểu được những thiệt hại lớn cho các nhà buôn, 2 phương pháp đã được hình thành
+ Hình thức cổ phần: Vào khoảng 2000 năm trước công nguyên thì những thương gia người Trung Quốc cũng đã cùng góp vố để đi buôn. Những mặt hàng của họ sẽ không thể để hết ở trên thuyền mà sẽ được chia nhỏ thành nhiều thuyền gồm nhiều người. Vì vậy mà những rủi ro về cướp biển, đắm tàu hay hỏng hóc cũng được giảm thiểu hơn nhiều. Và đây cũng chính là ví dụ điển hình cho việc hình thành hình thức cổ phần. Các chuyến hàng đã được thực hiện vởi nhiều người và mỗi người sẽ góp một phần nào đó vào chuyến hàng cũng như là sẽ chịu trách nhiệm theo nhưng phần đã đóng góp. Và lợi nhuận cuối cùng sẽ được chia theo như tỷ lệ đóng góp cổ phần của mỗi người. Và tất nhiên thì những thiệt hại và rủi rõ cũng se chia đều cho nhiều người. Chính vì điều này, sẽ giúp giảm bớt đi những tổn thất cũng như là mất mát. Những hình thức này vẫn có những yếu điểm như là rất khó để kiếm được đủ sô người tham gia góp cổ phần và quá trình thỏa thuận cũng như là dần xếp quyền lợi và trách nhiệm cũng gặp phải khó khăn,…
+ Hình thức bảo hiểm: Đây là hình thức vừa giúp giảm thiểu được các thiết hại, rủi ro có thể xảy ra và vừa giúp tránh việc mất mát quá nhiều trong một thời gian để có thể tập trung vốn và kêu gọi đóng góp cổ phần cũng như là dàn xếp và chia sẻ trách nhiệm cho những nhà buôn,… Các thỏa thuận của bảo hiểm đầu tiên đã xuất hiện với hoạt động giao lưu cũng như là buôn bán hàng hóa qua đường biển.
Trong lĩnh vực hàng hải thì ngành bảo hiểm có những nội dung cơ bản sau: Một bên chủ tàu hoặc nhà buôn sẽ phải chấp nhận chi trả một khoản tiền nhất định, nếu như hàng hóa và tàu thuyền không tới được địa điểm giao hàng cho những nguyên nhân nhất định thì bên bảo hiểm sẽ phải chi trả cho bên được bảo hiểm một khoản tiền nhất định để có thể bù đặp được các thiệt hại đã xảy ra.
Như vậy thì hình thức bảo hiểm hàng hải chính là sự khởi đầu của ngành bảo hiểm. Bản hợp đồng cổ nhất đã được lưu giữ lại ở Genoa của Ý vào năm 1347. Hoạt động này đã phát triển mạnh mẽ trong thế kỷ 14, 15 bởi cuộc cách mạng thương mại đã thúc đẩy được sự mở rộng vận tải cảu ngành hàng hải.
Mặc dù đây là thời điểm đã đánh dấu được sự ra đời của bảo hiểm, nhưng hình thức này cũng chưa được xác định một cách rõ ràng. Và sau đó thì các loại hình bảo hiểm như bao hiem tai nan con nguoi, bảo hiểm nhân thọ, …. đã dần dần xuất hiện.
